6. Պուտինյան էլիտաների տրանսֆորմացիան. 2014−2024

Նոր կադրային ցնցումների սպասումներում

(Նախորդ մասը)

2016-ին պուտինյան վարչակազմը, հասնելով որոշակի հասունության և անցնելով աշխարհաքաղաքական ճգնաժամի փորձություններով, սկսեց ընտելանալ նոր իրականությանը, փորձելով հնարավորություններ գտնել կառավարման ընթացիկ վնասները նվազեցնելու և արդյունավետությունը բարձրացնելու նպատակով: Սակայն 2017-ին հայտնվում են նոր մարտահրավերներ, որ կադրային ու կառուցվածքային փոփոխությունների նոր ալիք են գուշակում: Ավարտվում է Պուտինի նախագահական երրորդ ժամկետը, որից հետո նրան կմնա վերջին վեց տարին երկիրը նախապատրաստելու իշխանության փոխանցման (պայմանով՝ եթե Սահմանադրությունը չի փոխվում): Ռուսական իստեբլիշմենտը, ամենալայն իմաստով, լավ հասկանում է, որ Պուտինը առաջիկա մեկ-երկու տարիներին ստիպված է որոշումներ ընդունել իր ապագայի ձևաչափում: 2024-ի խնդիրը շատ ավելի բարդ է 2007-ի համանման իրավիճակից, երբ Պուտինը տարիքի ու ընդհանուր կոնյունկտուրայի բերումով չորս տարուց վերադառնալու համոզիչ հնարավորություն ուներ: Դա նշանակում է, որ ինչ էլ նա որոշի, վարչակարգը լրջորեն պետք է ձևափոխվի, չսպասելով նոր ժամկետի ավարտին: Ընտրությունից անմիջապես հետո, եթե Պուտինը, այնուամենայնիվ, առաջադրվի, նա պետք է զբաղվի իր անմիջական ապագայով: Հնարավոր են երեք գլխավոր սցենարներ, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր ենթասցենարները՝ մնալ 2024-ից հետո, հանելով կառավարման ժամկետների սահմանափակման սահմանադրական արգելքը, հեռանալ նախագահի պաշտոնից, բայց պահպանել իր դերը՝ անցկացնելով սահմանադրական փոփոխություն, իշխանությունը փոխանցել լիարժեք իրավահաջորդին (ոչ տեղապահի): Այս բոլոր սցենարները պահանջում են կադրային խոր ռոտացիաներ: Վարչակարգի տրանսֆորմացիան ապրիորի տեղի է ունենում նշանակության նվազման, Պուտինի համար քաղաքական համակարգի սահմանադրական հիմքերի արժեզրկման պայմաններում: Աշխարհաքաղաքական ճգնաժամը հանգեցրեց խաղադրույքների կտրուկ աճի և աշխարհում Ռուսաստանի վիճակի փոփոխության, ռիսկերի աճի: Փոխել Սահմանադրությունը նման «ռազմական» պայմաններում, «պաշարված ամրոցի» գաղափարի տրամաբանության մեջ, արտաքին աճող ճնշման և համաշխարհային քաղաքականության քաոսացման մեջ հոգեբանորեն ավելի հեշտ է: Ռուսաստանը դուրս է մնացել Մեծ ութնյակից, Արևմուտքի հետ արժեքային դիմակայության մեջ է, նշանակում է՝ կնվազի կոշտ քաղաքական բարեփոխումների հեղինակազրկումը: Կոնֆլիկտային իրավիճակում հեռանալ Պուտինի համար շատ ավելի բարդ ու ռիսկային է:

Բայց ինչպիսին էլ լինեն փոփոխությունները 2018-ին ու հետագա տարիներին, աստիճանաբար կձևավորվեն պուտինյան վարչակարգի ապաանձնավորման պայմաններ: Անհատի ավտորիտար դերը հետ կմղի ինստիտուցիոնալացումը, որի ժամանակ «կայունության» համար կպայքարի արդեն ոչ թե նախագահը իր անձնական որակներով, այլ նրա ստեղծած համակարգը: Ձևափոխությունների նոր ալիքը անխուսափելիորեն կպատրաստի այդ համակարգն ինքնապահպանման մեծ կադրային ու ինստիտուցիոնալ ցնցումներից հետո:
Տատյանա ՍՏԱՆՈՎԱՅԱ, Carnegie Moscow Center

Հ.Գ. Ռուսաստանը, այնուամենայնիվ, անկանխատեսելի երկիր է և ոչ միշտ է զարգանում կամ հետընթաց ապրում տրամաբանության կանոններով, ինչ-որ պահի ոտքի է կանգնում ռուս մուժիկը և իրավիճակը վերահսկողությունից դուրս է գալիս: Թերևս հիմա Ռուսաստանի իշխանության գլխավոր խնդիրը դա է՝ վերահսկելի պահել իրավիճակը: Մնացածը տեխնիկայի հարց է: Կամ՝ տեխնոլոգիաների:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ